1800'lü yılların ilk çeyrek zamanında yük taşımacılığı ve beraberinde yolcu taşımacılığı için kömürle çalışan buharlı lokomotifler, vagonlar ve her ikisi bir araya gelerek toplamında adını çok duyduğumuz, kara trenler yapılmıştı. Bu trenler o yıllarda insanlara büyük kolaylıklar sağlamıştır.
Kara Trenler |
Zaman geçtikçe trenlerin teknolojileri ve tasarımları da değişmeye başlayarak günümüze kadar gelmiştir. Osmanlı'da ilk tren hattı 1851 yılında Kahire ile İskenderiye arasındaki 211 kilometrelik yolla başlamıştır. Türkiye sınırlarındaki ilk tren hattı ise Osmanlı zamanı, 1856 yılında İzmir ile Aydın arasındaki 130 kilometrelik yolla başlamıştır. Bundan sonra Osmanlı zamanında yaklaşık 8600 kilometre tren hattı yapılmıştır.
Osmanlı Tren |
Cumhuriyet'in kurulmasından 1980 yılına kadarki zamanda ise yaklaşık 3600 kilometre tren hattı yapılmıştır. 1980'den sonra ise karayolların yapımına seferberlik yapılıp, demiryolu çalışmaları olmamıştır nerdeyse. Bu zamanlarda Gap, turizm ve otoyollar önemli hâle gelmiştir, projeler olarak.
Türkiye Kara Tren |
Demiryolları 2003 yılından sonra tekrar hayat bulmaya başlamış olup, ayrıca eski yollarda modernleştirildi. Daha sonra bazı geçit noktaları güvenli hâle getirilip, dünyayla entegre çalışmalar yürütülüp, hizmete almak için yüksek hızlı trenlerin (YHT) planlanması yapıldı.
İlk YHT 2009 yılında Ankara ile Eskişehir arasında 250 km hız ile çalışmaya başlandı. 2013 yılında Çin'le Londra'yı birbirine köprü gibi bağlayacak olan, Marmaray hizmete başladı. Bugün bir çok noktada YHT'ler çalışmaya başlamıştır. Bunlar:
Yht Güzergahları
İstanbul - Ankara
Ankara - Konya
İstanbul - Konya
Ankara - Eskişehir
İstanbul - Karaman
Ankara - Karaman
Konya - Karaman
Bunların dönüş yolları ve arada kalan istasyonlardır. Yakında Ankara-Sivas arasında da YHT'ler çalışmaya başlayacaktır. Başka illere de planlamalar vardır, yani ülkenin bir ucundan diğer ucuna kadar, zamanla olacaktır.
Yüksek Hızlı Tren |
2020 yılı yatırım programı ile yurt dışından YHT seti teminine son verilerek, yerli ve milli üretimin önü açılmıştır. Devletimiz yerli ve milli, elektrikli trenleri raylarla kavuşturmak için prototipi hazırlanıp testleri yapılmaya başlandı. Bunların tasarım hızı 176 km, işletme hızı ise 160 km olacaktır, başlangıçta. Zamanla da 225 km işletme hızına ulaşacaktır. Bunlarda güvenlik ve konfor ön planda olacaktır. Lokomotifte 2022 yılında ise seri üretimine geçilmesi planlanıp, 2023 yılında ise bütünüyle milli hızlı tren ve metro, hedef olarak belirlenmiştir.
Yerli ve Milli Elektrikli Tren |
TCDD'nin bağlı ortaklıkları olan TÜVASAŞ, TÜLOMSAŞ ve TÜDEMSAŞ firmaları TÜRASAŞ (Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş) Genel Müdürlüğü altında 2020 yılında birleştirildi. Türasaş lokomotif, tren setleri ile yolcu ve yük vagonlarının yerli ve milli olarak üretilmesi için çalışmaktadır, yani tasarımından tüm alt malzemelerine kadar. Metro ve tramvay üretimi dahil tüm raylı sistem araçları için 2023 yılında tasarımda % 80 yerlilik düzeyine, raylı sistem araç tedarikinde ise % 60 yerlilik oranına ulaşılması hedeflenmektedir.
Milli Metro Projesinin tasarımı, Milli Banliyö Treni Projesi'nde de prototip üretim çalışmalarına başlanması hedefler arasına alınmıştır. Ayrıca üretilen yerli raylı sistem araçları için kalite ve güvenilirlik düzeyinin sağlanması için, Test ve Araştırma Merkezi tamamlanacaktır.
Ulaşımda gerek hızı, gerek konforu, gerekse de zaman kolaylığından dolayı büyük öneme sahip olan trenlerin taşımacılıkta da önemi her geçen gün artmaktadır. Türkiye'den kalkan ihracat trenleri artık 12-14 günde Çin'e ulaşabilmektedir. Bu trenler 2020 yılında hizmete başlamıştır, normalde taşımalar 1 ay sürmekte idi.
İhracat Treni |
Ayrıca Çin'den Londra'ya, China Railway Express yük treni ile, Türkiye üzerinden tren hattı 2019'da çalışmaya başlayıp, ülkemizin önemi dünyada Demir İpek Yolu hattı ile çok artmıştır, Bu şekilde Çin'den yük trenleri 18-20 güne Avrupa'ya gitmekte olup, normalde deniz yolu ile 40-50 gün arası zaman almaktadır.
Londra ile Pekin |
Türkiye'nin yaptığı demiryolu yatırımları, gelecek yıllara büyük yatırımdır. Çin'in 60'dan fazla ülkeyle planladığı ''Tek Kuşak Tek Yol'' Projesinde (tam anlamı ile 2049'da bitmesi planlanıyor) Türkiye çok önemli bir konumda olup, bu projenin en önemli işbirliği ortaklarından biri sayılmaktadır. Bu proje kuzey koridor, orta koridor ve güney koridor konumlarından oluşmaktadır. Türkiye orta koridor konumunda yer almaktadır.
Tek Kuşak Tek Yol |
Tek Kuşak Tek Yol projesinde yer alan, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının 2017 yılında açılması, dünya taşımacılığında rolleri değiştirmiştir, adeta yeni bir çağ açmıştır diyebiliriz. Bu hat ile Asya ve Avrupa arasında taşıma kolaylaştı. Böylece hat, Pekin'den Londra'ya uzanan orta koridorun ve Kazakistan'dan Türkiye'ye varan Demir İpek Yolu'nun en önemli bağlantı noktası haline gelmiştir.
Sizler için önemli teknik bilgileri yazdıktan sonra, Ülkemizin demiryollarına niçin bu kadar önem verdiği daha iyi anlaşılmaktadır. Şimdi maddeler halinde ülkemizin hedeflerini yazalım, bilgilerimiz daha perçinleşsin. Dolayısı ile geleceğimizi yönetecek olan gençlerimiz de kendilerine daha büyük hedefler belirleyerek, ufuk düşünceleri genişlemiş olur.
TÜRKİYE'NİN DEMİRYOLU YATIRIMLARIYLA, DÜNYADAKİ HEDEFLERİ
- Yolcu taşımacılığında konforun halkımıza sunulması
- Yolcu taşımacılığında yüksek hızlarla zamandan tasarruf yapılması
- Dünya'nın ilk 10 büyük ekonomisi içine girilme hedefi
- İhracat'ın artması, rekorların gelmesi
- İthalatın azalması
- Yük taşımacılığında dünyada kazanılan paradan , daha büyük pasta almak
- Avrupa ve Çin'i birbirine bağlayarak, ülkemizin jeopolitik önemini daha çok artırmak
- Ortadoğu ile Avrupa arasında büyük bir köprü kurmak
- Üretimin artmasını sağlamak
- İstihdamı artırmak
- Dünyada ticaretlerin artmasını sağlamak
- Kıtalar arasındaki eksik ulaşım bağlantılarını sağlamak
- Lojistikte süper güçlerden biri olmak
- Turizmi canlandırmak
- Ülkeye döviz girişini artırmak
- Ülkeden döviz çıkışını azaltmak
- Cari açıkların azalması
- Ülkenin ekonomik büyüme rakamlarını artırmak
- İşsizliği azaltmak
- Dünya'daki sayılı markalar arasına, ülkemizden yeni markaların girmesi
- Ülkemizin tanıtımının artması
- Büyüyen ülkemizle insanların daha mutlu ve huzurlu günlere kavuşması
- Kişi başına düşen, Milli Gelir'in artırılması
- En önemlisi dünyada kilit bir ülke olmak, yani her kapının Türkiye'ye çıkması
Sonuçları ve geleceği çok önemli olan, bir yazımızın daha sonuna geldik. Bizleri okudukça, farklı ve özel analiz yazılarımızla ufuklarınız daha çok genişleyecektir. Başka bir yazımızda görüşmek üzere, herkese Saygılar...
NOT 1: Bu yazımızı 14 haziran 2021 tarihinde yazmıştık. 26 Nisan 2023 tarihinde Ankara - Sivas YHT hattı hizmete açılmıştır.
NOT 2: Bu yazımızı 14 haziran 2021'de hazırlamıştık. Bugün 1 mart 2024 ve bugün itibari ile devam eden hızlı tren projeleri şunlardır:
* Ankara-İzmir Hızlı Tren Projesi
* Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Projesi
* Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Hızlı Tren Projesi
* Mersin-Adana-Gaziantep Hızlı Tren Projesi
* Karaman-Ulukışla Hızlı Tren Projesi
NOT 3: Bu yazımızı haziran 2021 tarihinde yazmıştık. Bugün 16 ağustos 2024 ve bugün itibari ile ülkemizde 2.032 km yüksek tren hattı vardır.
Kaynaklar ve etiketler; wwwtcddtasimacilikgovtr, wwwuabgovtr, wwwaacomtr, wwwtrthabercomtr, wwwgooglecom, HIZLI TREN, Geçmişten günümüze trenler, eski trenler, eski tren isimleri, trenlerin geçmişten günümüze gelişimi, trenlerin tarihçesi, tren tarihi, Osmanlıda tren, kuzey koridor projesi nedir, orta koridor projesi nedir, demir ipek yolu projesi nedir, KARA TRENLERDEN YÜKSEK HIZLI TRENLERE YOLCULUK, güney koridor projesi nedir, TREN TARİHİ, tek kuşak tek yol projesi nedir, YAPILAN YATIRIMLAR, yht anlamı nedir