Hayat boyu sağlığımızda önemli konuları kapsayan acil tıbbi müdahaleler yazımızın üçüncüsünü sizlere hazırlayacağız. Diğer iki yazımızı okumak isterseniz, aşağıdaki linklere bakabilirsiniz.
Acil Tıbbi Müdahaleler için link adresimiz.
Önemli acil tıbbi müdahaleler için link adresimiz.
BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM
Bilinç bozukluğu ve bilinç kaybı nedir?
Beynin normal faaliyetlerindeki bir aksama nedeniyle uyku halinden başlayarak (bilinç bozukluğu), hiçbir uyarıya cevap vermeme haline kadar giden (bilinç kaybı) bilincin kısmen veya tamamen kaybolması halidir.
Bayılma Nedir (Senkop).
Kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybı olup, beyne giden kan akışının azalması sonucu oluşur.
Bayılma belirtileri şunlardır: Baş dönmesi, baygınlık, yere düşme, bacaklarda uyuşma, bilinçte bulanıklık, yüzde solgunluk, üşüme, terleme, hızlı ve zayıf nabız.
Koma Nedir.
Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması veya yok olmasıyla ortaya çıkan, uzun süreli bilinç kaybıdır.
Koma belirtileri nelerdir: Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması, sesli ve ağrılı dürtülere tepki olmaması, idrar ve gaita kaçırma.
Bilinç Bozukluğu Durumlarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Bunlar gruplar halinde yazalım.
Kişi kendisinin başının döneceğini hissederse: Sırt üstü yatırılıp, ayaklar 30 cm yukarı kaldırılır. Giysiler gevşetilip, dinlenmesi sağlanır.
Kişi eğer bayıldıysa: Sırt üstü yatırılıp, ayaklar 30 cm yukarı kaldırılır. Solunum yolu açıklığı kontrol edilerek, açıklığın korunması sağlanır. Giysiler gevşetilip, kusma varsa yan pozisyonda tutulur. Solunum kontrol edilip, etraftakiler uzaklaştırılır.
Bilinç kapalı ise: Hastanın yaşam bulguları değerlendirilip, hastaya koma pozisyonu verilir. 112'den tıbbi yardım istenip, sık sık solunum ve nabız kontrol edilir. Yardım gelene kadar hastanın yanında beklenilir.
 |
| Bayılma şok koma resimli |
Koma Pozisyonu Nasıl Verilir? (yarı yüzükoyun - yan pozisyon).
- Sesli yada omzundan hafif sarsarak, uyarı verilerek bilinç kontrol edilir.
- Giysiler gevşetilip, ağız içinde yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir.
- Bak, dinle, hisset yöntemiyle solunum kontrol edilip, şah damarından nabız kontrol edilir.
- Hastanın döndürüleceği tarafa diz çökülür.
- Hastanın karşı tarafta kalan kolu, karşı omzunun üzerine konur.
- Karşı taraftaki bacağı, dik açı yapacak şekilde kıvrılır.
- İlk yardımcıya yakın kolu, baş hizasında omuzdan yukarı uzatılır.
- Karşı taraf omuz ve kalçasından tutularak, bir hamlede çevrilir.
- Üstteki bacak kalça ve dizden bükülerek, öne doğru destek yapılır.
- Alttaki bacak hafif dizden bükülerek, arkaya destek yapılır.
- Başı, uzatılan kolun üzerine, yan pozisyonda hafif öne eğik konur.
- 112'den tıbbi yardım gelinceye kadar, bu pozisyonda tutulur.
- Solunum ve nabız 3-5 dk ara ile kontrol edilir.
 |
| Koma pozisyonu resimli |
Havale Nedir?
Sinir sisteminin merkezindeki bir tahriş yüzünden, beyinde meydana gelen elektriksel boşalmalar sonucu oluşup, vücudun adale yapısında kontrol edilemeyen kasılmalar olur.
Havale Çeşitleri Nelerdir?
1) Ateş sebebi ile olan havaleler: Herhangi bir ateşli hastalık sonucu vücut sıcaklığının 38 derecenin üstüne çıkması ile oluşur. Genellikle 6 ay ile 6 yaş arasındaki çocuklarda görülmektedir.
Bunlarda ilk yardım şöyle yapılır:
- Hasta öncelikle ıslak havlu yada çarşafa sarılır.
- Ateş düşmüyorsa, oda sıcaklığında bir küvete sokulur.
- 112'den tıbbi yardım istenir.
 |
| Ateş havale resimli |
2) Sara krizi Nedir (Epilepsi nedir): Kronik bir hastalık olup, doğum sırasında veya daha sonra herhangi bir nedenle, beyin zedelenmesi oluşan kişilerde gelişir. Sara krizi bazı belirtilerle tanınır. Bu krizi, bazı durumlar ortaya çıkartabilir. Mesela uzun süreli aç kalmak, uykusuzluk, aşırı yorgunluk, kullanılan ilaçların doktorun izni haricinde kesilmesi yada değiştirilmesi, hormonal değişiklikler olmasıdır. Sara krizi bazı durumlarda madde bağımlılarının geçirdiği, madde yoksunluk kriziyle karıştırılabilir.
Sara Krizinde Görülen Belli Başlı Belirtiler.
- Hastada sonradan oluşan ve normalde olmayan kokuları alma.
- Hasta bazen bağırır, ani şekilde bilincini kaybederek yığılır.
- Dokularda ve yüzde morarma gözlenip, peşinden kısa ve genel adale kasılması olur.
- Sesli nefes alma, aşırı tükürük salgılanması, dil ısırma, başını yere çarpabilir, kontrolsüz hareketler.
- En son hasta uyanıp, neler olduğundan habersizdir. Uykulu bir hali vardır.
Sara Krizinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Önce güvenlik önlemleri sağlanır. Örnek, hasta yolda kriz geçiriyorsa, trafik akışı kesilmelidir.
- Kriz, kendi doğal sürecini tamamlamaya bırakılıp, hasta bağlanmaya çalışılmaz.
- Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmayıp, yabancı madde kullanılmaz, koklatılmaz.
- Ağızdan herhangi bir yiyecek veya içecek verilmeyip, hastanın kendini yaralamamasına dikkat edilir.
- Hastanın başını çarpmasını engellemek için, başın altına yumuşak malzeme konur.
- Yaralanmaya sebep olabilecek gereçler ortadan kaldırılıp, giysiler gevşetilir.
- Kusmaya karşı tedbirli olunup, düşme sonucu yaralanma var ise gerekli işlemler yapılır.
- 112'den tıbbi yardım istenir.
 |
| Sara resimli |
Kan Şekeri Düşüklüğü Nedir?
Herhangi bir sebepten dolayı, vücutta glikoz eksildiği zaman, ortaya çıkan belirtilerdir. Şeker hastalığı tedavisi, uzun egzersizler sonrası, uzun süre aç kalmak ve barsak ameliyatı geçirenlerde yemek sonrası durumlarında görülebilir.
Kan Şekeri Aniden Düşerse Hangi Belirtiler Görülebilir?
Korku, terleme, hızlı nabız, titreme, aniden acıkma, yorgunluk ve bulantı.
 |
| Ani kan şekeri düşmesi resimli |
Kan Şekeri Düşmesinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Hastanın durumu değerlendirilir.
- Hastanın bilinci yerinde ve kusmuyorsa ağızdan şeker, şekerli içecekler verilir (düşük kan şekeri. beyinde ve diğer hayati organlarda kalıcı zararlara neden olabilir).
- Eğer 15-20 dakikada belirtiler geçmiyorsa, sağlık kuruluşuna gitmesi için yardım çağrılır.
- Hastanın bilinci eğer yerinde değilse, koma pozisyonu verilerek , 112'den tıbbi yardım istenir.
Göğüste Kuvvetli Ağrının Nedenleri?
En sık olanı kalp spazmı (angina pektoris, kısa süreli) ve kalp krizi (miyokart enfarktüsü, uzun süreli) görülür. Her ikisi de kalp kasının belli bir yerine gönderilen kanın, azalması sonucu oluşmaktadır.
Göğüs Ağrısında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Hastanın yaşamsal bulguları kontrol edilip, dinlenmeye alınır ve sakinleştirilir.
- Yarı oturur pozisyon verilip, kullandığı ilaçları alması için yardım edilir.
- 112'den yardım istenerek sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanıp, yol boyunca yaşam bulguları izlenir.
 |
| Kalp spazmı kalp krizi resimli |
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM
Zehirlenme Nedir?
Vücuda zehirli bir maddenin (toksik) girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasına denir ve vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verir.
Zehirlenme Hangi Yollarla Meydana Gelir?
- Sindirim yoluyla: Kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkolle olur.
- Solunum yoluyla: Karbon monoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları), lağım çukuru yada kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanılan klor, yapıştırıcılar, boyalar ev temizleyicileri gibi maddeler ile oluşmaktadır.
- Cilt yoluyla: Böcek sokmaları, hayvan ısırıkları, ilaç enjeksiyonları, saç boyaları, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deri aracılığı ile vücuda emilmesiyle oluşur.
Zehirlenmelerde Genel İlk Yardım Kuralları Nelerdir?
- Zehirlenmeye neden olan madde uzaklaştırılır.
- Hayati fonksiyonların devamlılığının sağlanmasına çalışılır.
- 112'den tıbbi yardım istenir.
Karbon Monoksit Zehirlenmesi Nedir.
Egzoz gazları, gaz ve kömür ısıtıcıları, mangal kömürleri, kuyular ve derin çukurlarda bulunur. Karbon monoksit kokusuz, renksiz, havadan hafif ve rahatsız edici olmayan bir gazdır.
Başlıca belirtileri; Aşırı yorgunluk, huzursuzluk, grip, bulantı, kusma, baş dönmesi, karıncalanma, cilt ve tırnaklarda kısa süreli kiraz kırmızısı renk değişimi, göğüs ağrısı, çarpıntı hissi, tansiyon düşüklüğü, solunum durması, kalp durması, komadır.
Karbon Monoksit Zehirlenmesinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Kişi bulunduğu ortamdan uzaklaştırılıp, hareket ettirilmez.
- Yaşam bulguları değerlendirilip, hava yolu açıklığı sağlanır ve 112'den tıbbi yardım istenir.
 |
| Zehirlenme resimli |
HAYVAN ISIRMALARINDA İLK YARDIM
Kedi ve Köpek gibi Hayvan Isırmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Hastanın yaşamsal bulgular yönünden değerlendirilmesi yapılır.
- Hafif yaralanmalar da 5 dakika süre ile yara, sabun ve soğuk suyla yıkanır.
- Yaranın üstü temiz bezle kapatılır.
- Ciddi yaralanma ve kanama varsa, yaraya temiz bezle basınç uygulanarak kanama durdurulmalıdır.
- Hemen 112'den tıbbi yardım istenip, kuduz veya tetanos aşısı için hasta uyarılmalıdır.
Arı Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Yaralı bölge yıkanıp, derinin üzerinden görülüyorsa arının iğnesi çıkartılır.
- Soğuk uygulama yapılıp, eğer ağızdan sokmuşsa ve solunumu güçleştiriyorsa, buz emmesi sağlanır.
- Ağız içi sokmalarında ve alerji durumu olanlarda 112'den tıbbi yardım istenir.
Akrep Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Sokmanın olduğu bölge hareket ettirilmeyip, yatar pozisyonda tutulur.
- Yaraya soğuk uygulama yapılıp, kan dolaşımını engellemeyecek şekilde, bandaj uygulanır.
- Yara üzerine hiç bir işlem yapılmaz.
Yılan Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
- Hasta sakinleştirilip dinlenmesi sağlanıp, yara su ile yıkanır.
- Yaraya yakın bölgede olup, baskı yapabilecek eşyalar (yüzük, bilezik gibi) çıkarılır.
- Yara baş ve boyundaysa yara çevresine, baskı uygulanır.
- Kol ve bacaklardaysa yara üstünden dolaşımı engellemeyecek şekilde, bandaj uygulanır (turnike uygulanmaz).
- Soğuk uygulama yapılıp, yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz (yara emilmez).
- Yaşamsal bulgular izlenip, 112'den tıbbi yardım istenir.
Deniz Canlıları Sokmasında İlk Yardım Uygulaması Nasıl Olmalıdır?
- Yaralı bölge hareket ettirilmeyip, batan diken var ve görünüyorsa çıkartılır.
- Etkilenen bölge ovulmayıp, sıcak uygulama yapılmalıdır.
 |
| Hayvan ısırıkları |
GÖZ, KULAK ve BURUNA YABANCI CİSİM KAÇMASINDA İLK YARDIM
Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Bu bölüm 2 başlık atında inceleniyor.
1) Toz gibi küçük maddeler kaçarsa.
- Göz ışığa doğru çevrilip, alt göz kapağı içine bakılır.
- Gerekirse üst göz kapağı açık tutulup, nemli temiz bezle çıkarılmaya çalışılır.
- Hastaya gözünü kırpıştırması söylenip, göz ovulmamalıdır.
- Çıkmıyorsa sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
2) Bir Cisim Batması Varsa veya Metal Cisim Kaçmışsa.
- Gerekmedikçe hasta yerinden oynatılmayıp, göze hiçbir şekilde dokunulmaz.
- 112'den tıbbi yardım istenip, hastanın göz uzmanı olan sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
Kulağa Yabancı Cisim Kaçmasında Yapılacak İlk Yardım Uygulamaları Nelerdir?
- Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle müdahale yapılmaz.
- Su değdirilmeyip, 112'den tıbbi yardım istenir.
Buruna Yabancı Cisim Kaçmasında Yapılacak İlk Yardım Uygulamaları Nelerdir?
- Burun duvarına bastırarak, kuvvetli bir nefes vermeyle cismin atılması sağlanır.
- Çıkmazsa 112'den tıbbi yardım istenir.
 |
| yabancı cisimler kaçma |
BOĞULMALARDA İLK YARDIM
Boğulma Nedir?
Vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu, dokularda bozulmanın meydana gelmesine denir.
Belirtileri: Gürültülü, hızlı ve derin solunum, ağızda balgam toplanması ve köpüklenme. Ayrıca yüzde, dudak ve tırnaklarda morarma, cevaplarda isabetsizlik ve karasızlık ile bayılma durumu.
Boğulma Nedenleri Nedir ve Önlemleri.
- Bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması, nefes borusuna sıvı dolması.
- Nefes borusuna yabancı cisim kaçması, asılma, akciğerlerin zedelenmesi.
- Gazla zehirlenme, suda boğulma.
Not: Suda boğulmalarda, boğulma esnasında nefes borusu girişinin kasılmasına bağlı olarak çok az miktarda su akciğerlere girer. Suda boğulan kişilerde özellikle soğuk havalarda 20-30 dk geçse bile, yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır. Hasta sığ su içindeyse yapay solunuma başlanılır, derin sularda mümkün olmayabilir.
Boğulmalarda Genel İlk Yardım İşlemleri Nedir?
- Boğulma nedeni ortadan kaldırılıp, bilinç kontrolü yapılır.
- Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilip, temel yaşam desteği sağlanır.
- 112'den tıbbi yardım istenip, yaşam bulguları izlenir.
 |
| Boğulma |
Sizler için hazırladığımız yazı serimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Hayat boyu sağlıklı kalmanız dileklerimizle...
Kaynaklar; wwwilkyardimorgtr, wwwsagligimgovtr, wwwistanbulsaglikgovtr, wwwkizilayorgtr, boğulma çeşitleri nedir, SAĞLIK, göze toz kaçarsa ne yapılır, DEĞERLİ ACİL TIBBİ MÜDAHALELER, acil tıbbi müdahalelerde öncelik belirleme yöntemi nedir, ilk yardım pozisyonları isimleri, KOMA NEDİR, boğulmalarda ilk yardım nedir, şok pozisyonu nedir, hasta pozisyon isimleri, ilk yardımda pozisyon isimleri, koma pozisyonu nedir, koma ve şok farkı, koma ve bayılma arasındaki farklar, şok ve koma farkı, şok ve koma pozisyonu, şok ve koma arasındaki fark, koma şok pozisyonları, ilk yardım koma pozisyonu, bayılma ve koma arasındaki fark, şok koma pozisyonları, şok ile koma arasındaki fark, koma pozisyonu nasıldır, koma ve şok pozisyonu farkı, bayılma pozisyonu nedir, aniden titreyerek bayılma, bayılmada ilk yardım, bayılma nedenleri, bayılma ilk yardım, şok pozisyonu nasıl verilir, koma ile şok arasındaki fark, ilk yardım şok pozisyonu, şok pozisyonu ne zaman verilir, şok pozisyonu hangi durumda verilir, koma ve şok arasındaki fark, şok koma farkı, bilinç bozukluğu çeşitleri, kulağa yabancı cisim kaçması belirtileri, kulağa yabancı cisim batması ilk yardım, şok nedir, BAYILMA NEDİR, acil tıbbi müdahaleler 3.
