Tusaş ile ilgili bir önceki yazımızda Tusaşın kuruluşunu ve ürettiği İha, Siha ve Milli Muharip Uçağımızdan bahsetmiştik. İsterseniz o yazımızı bu linkimizden tekrar bir okuyalım, sonra yeni yazımızda Tusaşın ürettiği helikopterlerimizden bahsedelim.
HELİKOPTERLERİMİZ:
T129 Atak Helikopteri Özellikleri Nelerdir
* Dünya çapında kendi sınıfındaki en etkin taarruz ve taktik keşif helikopteridir.
* Zorlu ''sıcak hava-yüksek irtifa'' görevleri için optimize edilmiştir.
* Gece ve gündüz koşullarında yüksek manevra ve performans kabiliyetine sahiptir.
* İlk uçuş 2011 yılında yapılmış olup, Kara Kuvvetlerimize ilk teslimat 2014 yılında olmuştur.
* Pakistan ve Filipinler'den toplam 36 tane ihracat siparişler alınıp, Filipinler'e 2 tanesi teslim edildi.
* Kara Kuvvetleri ve İçişleri Bakanlığımıza 60 tane teslim edildi, toplam sipariş 118 adettir.
Üstün harekat kabiliyetli.
Modern elektronik harp sistemleri vardır.
Gece görüş sistemleri entegre edilmiştir.
Esnek ve uyarlanabilir silah konfigürasyonludur.
Lazer işaretleme ve nokta takibi.
Radar ve kızılötesi sinyal bozma kabiliyetiyle gelişmiş kendini koruma özelliği vardır.
Klasik roket, lazer güdümlü Cirit füze, top mermisi, havadan havaya füze ve tanksavar füze atabilir.
Modern elektronik harp sistemleri vardır.
Gece görüş sistemleri entegre edilmiştir.
Esnek ve uyarlanabilir silah konfigürasyonludur.
Lazer işaretleme ve nokta takibi.
Radar ve kızılötesi sinyal bozma kabiliyetiyle gelişmiş kendini koruma özelliği vardır.
Klasik roket, lazer güdümlü Cirit füze, top mermisi, havadan havaya füze ve tanksavar füze atabilir.
Uzunluk 14.54 metre.
Yükseklik 3.95 metre.
Genişlik 3.49 metre.
Ana rotor çapı 11.90 m.
Mürettebat 2.
Azami kalkış ağırlığı 5.065 kilo.
Azami seyir hızı 281 km/h.
Menzil 537 km.
Havada kalış 3 saat.
Atak Helikopterlerden 76 tane (59+17) Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na, 27 tane (24+3) İçişleri Bakanlığına, 6 tane Filipinler Hava Kuvvetlerine ve 6 tanede Nijerya Hava Kuvvetlerine üretilip zamanla teslim edilecektir.
Bu arada helikopter teslim edilen Kara Kuvvetleri Komutanlığımızın sınıfları vardır. Bu sınıflar kısaca şöyledir;
Muharip Sınıf nedir: Piyade ve Tank sınıflarıdır.
Muharebe Destek Sınıfları nedir: Topçu, Hava Savunma, Kara Havacılık, İstihkam, İstihbarat ve Muharebe sınıflarıdır.
Muharebe Hizmet Destek Sınıfları nedir: Bakım, Ulaştırma, Personel, İkmal, Maliye, Sıhhiye, Veteriner ve Bando sınıflarıdır.
 |
| T129 Atak Helikopteri |
T625 Gökbey Helikopteri Özellikleri
Uzunluk 15.87 metre.
MTOW 6.050 kg.
Mürettebat 2.
Ana rotor çapı 13.2 m.
Standart yakıt tankı 1.020 kilo.
Harici yakıt tankı 280 kilo.
Azami hız 306 km/h.
Menzil 740 km - 948 km.
Havada kalış süresi 3.8 saat / 5 saat.
Bagaj hacmi 1.1 metreküp.
T70
Azami kalkış ağırlığı 9.979 kilo.* Genel Maksat Helikopteri.
* En zorlu iklim ve coğrafyalarda, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta faaliyet yapacaktır.
* Gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek.
* Helikopter geniş görev yelpazesine sahiptir.
* Taşıma, Vip, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma görevlerini yapabilecektir.
* Yüksek yük kapasitesine sahip geniş kabin alanı vardır.
* Bakım kolaylığı vardır.
* İlk uçuşu 2018 yılında yaptı, 2022 sonunda seri üretime geçecek olup, 2023'te teslimler başlayacaktır.
* Gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek.
* Helikopter geniş görev yelpazesine sahiptir.
* Taşıma, Vip, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma görevlerini yapabilecektir.
* Yüksek yük kapasitesine sahip geniş kabin alanı vardır.
* Bakım kolaylığı vardır.
* İlk uçuşu 2018 yılında yaptı, 2022 sonunda seri üretime geçecek olup, 2023'te teslimler başlayacaktır.
* Gökbey helikopterden başlangıçta 20 tane üretilecektir. Bunlardan 7 tanesi Kara Kuvvetleri Komutanlığına, 4 tanesi Hava Kuvvetleri Komutanlığına, 3 tanesi Jandarma Genel Komutanlığına, 3 tanesi Emniyet Genel Müdürlüğüne, 3 tanesi ise Sahil Güvenlik Komutanlığına teslim edilecektir.
Uzunluk 15.87 metre.
MTOW 6.050 kg.
Mürettebat 2.
Ana rotor çapı 13.2 m.
Standart yakıt tankı 1.020 kilo.
Harici yakıt tankı 280 kilo.
Azami hız 306 km/h.
Menzil 740 km - 948 km.
Havada kalış süresi 3.8 saat / 5 saat.
Bagaj hacmi 1.1 metreküp.
Yolcu 12 kişi.
 |
| Gökbey Helikopteri |
* Genel maksat helikopter programı.
* Lisans altında yerli üretim yapılıyor.
* 109 tane T70 helikopteri yurt içinde üretilerek, özgün tasarımlar ile millileştirilmektedir.
* Helikopter gövdesi, paller, iniş takımı, dişli kutuları ve uçuş kontrol parçaları, kokpit aviyonikleri ve motoru yurt içinde üretilmektedir.
* Yerli modüler aviyonik mimari ve yazılım kabiliyeti ile, farklı ihtiyaçlara cevap veren esnek çözüm sistemi sunulmaktadır.
* Yerli uçuş yazılımı sayesinde aviyonik entegrasyonlar için dışa bağımlılık azaltılmıştır.
* Yerli gelişmiş Elektronik Karşı Tedbir sistemleri entegrasyonu kapsamında Radar, Lazer ve ısı güdümlü tehditler için gelişmiş kendini koruma özelliği ile yüksek harekât kabiliyeti mevcuttur.
Azami kalkış ağırlığı (yük dahil) 10.659 kilo.
Azami harici yük 4.082 kilo.
Kabin genişliği 2.14 metre.
Kabin yüksekliği 1.37 metre.
Kabin alanı 8.18 m2.
Kabin hacmi 11.22 m3.
 |
| T70 Helikopteri |
Modernizasyon Programları- Modüler entegre aviyonik mimari ve sayısal kokpit.
- Lazer güdümlü akıllı mühimmat entegrasyonu.
20+ kişilik personel kapasitesine sahip olacak.
160 knot ve 1.000 km ferry menzile sahip olacak.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından helikopterlere, şu modernizasyonlar yapılmaktadır:
- Lazer güdümlü akıllı mühimmat entegrasyonu.
- Silah sistemleri için gelişmiş balistik algoritma.
TUSAŞ MERKEZİNİN PLANINDA OLAN DİĞER HELİKOPTERLER
a) 10 Ton Sınıfı Genel Maksat Helikopter Projesi
160 knot ve 1.000 km ferry menzile sahip olacak.
Gelişmiş teknolojik görev ve uçuş sistemlerini barındıracaktır.
 |
| 10 ton sınıfı genel maksat helikopteri |
b) Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri
Diğer helikopterlerdeki teknolojik bilgi birikimi ile bu projeye başlanılmıştır.
Tamamen yerli ve milli olarak tasarlanmaktadır.
Artırılmış faydalı yük ve mühimmat kapasitesi, modern aviyonik sistemler, düşürülmüş lojistik maliyet ve yüksek performans hedefleri doğrultusunda tasarlanmaktadır.
 |
| Ağır sınıf taarruz helikopteri |
Bilgi Notlarımız:
NOT 3: Yıl 2024 sonu itibari ile Nijerya Hava Kuvvetlerinin toplam 6 adet olan Atak siparişi üretilip, teslim edilmiştir.
- Helikopterin ingilizcesi, helicopter olarak kullanılmaktadır.
- Dünyada jet motoru yapan ülkeler; Amerika, İngiltere, Fransa ve Rusya'dır.
Yazımızın sonuna gelirken, biraz geçmişi düşündük. Eskiden askeri bir ürün almak için dünyada sıra beklerken, şimdi kendi helikopterlerimizi üretmeye başladık. Bu üretimler güçlü devletle, güçlü irade ile olmaktadır. Bu helikopterlerin üretilmesi için a'dan z'ye destek olan tüm Devlet Büyüklerimize teşekkür ederiz. Her şey büyük Türkiye için olacaktır. Bu dileklerle hepinize Saygı ve Selamlarımızı sunarız...
NOT 1: Bu yazımızı 2022 yılında hazırlamıştık. Yıl 2023 sonu itibari ile Filipinler Hava Kuvvetlerinin toplam 6 tane olan Atak Helikopter siparişi üretilip teslim edilmiştir.
NOT 2: Tarih 29 Ekim 2024 ve Jandarma Genel Komutanlığına Gökbey Helikopterimizin ilk teslimatı Tusaş'ta yapıldı.
 |
| Gökbey Helikopteri Teslimat |
NOT 3: Yıl 2024 sonu itibari ile Nijerya Hava Kuvvetlerinin toplam 6 adet olan Atak siparişi üretilip, teslim edilmiştir.
NOT 4: Yıl 2024 sonu itibari ile toplamda üretilen T129 Atak Helikopter sayısı 85'i geçmiştir.
NOT 5: Gökbey Helikopterlerinden toplam 3 tanesi 14 Ocak 2025 tarihi itibari ile Jandarma Genel Komutanlığı'na teslim edilmiştir.
Kaynaklar; wwwssbgovtr, www.tusascom, www.tei.com.tr, T.C. Cumhurhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı, wwwgooglecom, tusaş ne demek, tusaş nerede kuruldu, tusaş neler üretti, tusaş neler üretiyor, tusaş ne zaman kuruldu, tusaş ne yapar, tusaş neler yapar, tusaş neyin kısaltması, tusaş neler üretir, tusaş ne üretir, tusaş ne yapıyor, tusaş tesisleri, tusaş büyüklüğü nedir, tusaş ürünleri nelerdir, t129 atak helikopteri özellikleri, t129 atak özellikleri, t 625 gökbey helikopteri özellikleri, t70 helikopter özellikleri, tusaş helikopter özellikleri, tusaş neler yaptı, tusaş'ın ürettiği hava araçları, tusaş kimin, tusaş kim kurdu, tusaş devletin mi, tusaş fabrikası nerede, tusaş nedir, tusaş ne iş yapar, tusaş hakkında, tusaş t129 atak helikopter, tusaş t625 gökbey, tusaş t70 helikopter, TAI ve TEI farkı nedir, taı nedir, teı nedir, tusaş sahibi kim, TAI ve TEI aynı mı, TAI'nin açılımı nedir, tusaş açılımı nedir, tusaş'ın sahibi kim, TEI yüzde kaçı devletin, TEI - TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş., tusaş devletin mi özel mi, tusaş motor sanayii anonim şirketi, tusaş motor sanayi anonim şirketi, ankara tusaş ne üretiyor, Gökbey Jandarma'ya teslim ediliyor, Gökbey Helikopteri envantere giriyor, Gökbey Helikopteri jandarma envanterinde, ilk gökbey jandarma genel komutanlığı'na teslim edildi, ilk gökbey jandarma genel komutanlığı'na teslim ediliyor, gökbey jandarma'ya teslim edildi, gökbey helikopteri jandarma'ya teslim edildi, gökbey helikopteri kimin, gökbey hangi firmaya ait, gökbey yerli mi, muharip sınıf ne demek, atak 2 ne zaman seri üretime geçecek, t129 atak vs apache, t70 helikopteri yerlimi, helikopter menzili kaç km, kargo helikopteri kaç ton taşır, helikopter kaç ton yük taşır, yük helikopteri kaç ton taşır, t 129 atak helikopteri, t 625 gökbey helikopteri nedir, t 70 helikopteri, gökbey helikopter kimin, gökbey helikopteri kaç adet üretilecek, gökbey seri üretime geçti mi, türkiye'nin yerli ve milli helikopteri gökbey, gökbey helikopter kaç tane var, gökbey helikopter ne zaman envantere girecek, gökbey helikopter seri üretim, gökbey helikopteri teslim edildi, türkiye'nin ilk yerli ve milli helikopteri gökbey, türkiye'nin ilk yerli ve milli genel maksat helikopterimiz, milli helikopter gökbey, t129 atak helikopteri'nin özellikleri nelerdir, atak-2 helikopteri, atak helikopteri hangi ülkelere satıldı, atak helikopterleri nedir, ağır abi atak-2, YAPILAN YATIRIMLAR, atak helikopterimiz.
