Ev ve işyerlerinde kullandığımız elektrik ve topraklarımızdan verimli ürünler almak için kullandığımız su. Bu ikisi günümüzde çok önemli hâle gelmiştir. Bunları bir araya getiren ve bize hizmet olarak sunan ise barajlardır.
Büyük Barajlar |
Barajları anlatmadan önce, barajlara su sağlayan akarsu havzalarımızdan kısaca bahsedelim. Ülkemizde toplam 25 tane akarsu havzası bulunmaktadır. Bunları doğduğu ve döküldüğü yerlere gruplamalar yapıp, en önemlilerini yazalım.
Türkiye içinde doğup, Türkiye sınırlarında denize dökülen nehirler
Kızılırmak Nehri: 1.151 km.Sakarya Nehri: 824 km.
Büyük Menderes Nehri: 584 km.
Seyhan Nehri: 560 km.
Yeşilırmak Nehri: 519 km.
Ceyhan Nehri: 509 km.
Gediz Nehri: 275 km.
Türkiye içinde doğup, başka ülkelerin sınırlarında denize dökülen nehirler
Aras Nehri: 548 km, Türkiye içindeki uzunluğu.
Dicle Nehri: 512 km, Türkiye içindeki uzunluğu.
Çoruh Nehri: 354 km, Türkiye içindeki uzunluğu.
Başka ülkelerin topraklarında doğup, ülkemizin kıyılarında denize dökülen nehirler
Asi Nehri: 88 km, Türkiye içindeki uzunluğu, Lübnan'dan doğar.
Büyük Nehirlerimiz |
Ayrıca Ülkemizde yaklaşık irili ufaklı 320 adet göl bulunmaktadır. Bunların bazıları yazın kurumaktadır. Bu göllerden büyük olan 4 tanesi ise şöyledir:
Büyük Göllerin İsimleri
Tuz Gölü: 1.300 km2.
Beyşehir Gölü: 656 km2.
Türkiye'de 20 yıl öncesine kadar toplam 276 tane baraj varken, şu an bu sayı 861 adete yükselmiştir, daha da yükselmeye devam edecektir. Hedef 1.000 sonra 1.500 adet civarıdır. Yapılan yeni barajlarla beraber enerjideki toplam kurulu güç, 100.000 MW sınırına gelmiştir. Bu barajlarımızdan bazıları sulama amaçlı, bazıları içme suyu amaçlı, bazıları ise HES'tir. Kısaca Hes nedir, onunda tarifini yazalım.
HES: Hidroelektrik Enerji Santrali, hızlıca akan suyun enerjisini elektrik enerjisine çeviren tesislerdir.
İÇME SUYU ALANINDAKİ BÜYÜK PROJELERDEN BAZILARI
Melen İçme Suyu Projesi: İstanbul, Türkiye'nin en büyüğü.
Düzbağ İçme Suyu Projesi: Gaziantep, Türkiye'nin ikinci büyüğü.
Gerede Tüneli: Ankara, Türkiye'nin en uzun içme suyu tüneli.
Mavi Tünel Projesi: Konya.
Ayrıca ülkemizde yeraltı barajları ve göletlerde inşa edilmektedir. Yeraltı barajı için şimdilik hedef rakam 200 tanedir. Bu barajlar ile suların buharlaşıp, kaybolması engellenmektedir. Buda kuraklık anlarında çok işe yaramaktadır. Ayrıca mevcut büyük su kanallarının üzerlerinin örtülme projesi de vardır, bu olunca suların buharlaşıp kaybolması önlenecektir.
Barajlar |
Yüzey Alanına Göre BARAJ İsimleri
Keban Barajı: 675 km2, Elazığ.
Ilısu Barajı: 313 km2, Mardin.
Karakaya Barajı: 268 km2, Diyarbakır.
Not: Ilısu Barajı, sınıfında dünyanın en uzun ve en büyük gövdelisidir.
Kurulu Güç Kapasitelerine Göre BARAJ İsimleri
(Türkiye'nin en büyük kapasitelisi).
Karakaya Barajı: 1.800 MW gücünde, Diyarbakır.
Keban Barajı: 1.330 MW gücünde, Elazığ.
Ilısu Barajı: 1.200 MW gücünde, Mardin.
Altınkaya Barajı: 702 MW gücünde, Samsun.
Birecik Barajı: 672 MW gücünde, Şanlıurfa.
Deriner Barajı: 670 MW gücünde, Artvin.
Yukarı Kaleköy Barajı: 626 MW gücünde, Bingöl.
Beyhan Barajı: 582 MW gücünde, Elazığ.
Yusufeli Barajı: 558 MW gücünde, Artvin.
Oymapınar Barajı: 540 MW gücünde, Antalya.
Boyabat Barajı: 513 MW gücünde, Sinop.
Berke Barajı: 510 MW gücünde, Osmaniye.
Aşağı Kaleköy Barajı: 501 MW gücünde, Bingöl.
Hasan Uğurlu Barajı: 500 MW gücünde, Samsun.
Çetin Barajı: 420 MW gücünde, Siirt.
Pervari Barajı: 409 MW gücünde, Siirt.
Artvin Barajı: 332 MW gücünde, Artvin.
Keskin Barajı: 318 MW gücünde, Siirt.
Doğanlı 3 Barajı: 314 MW gücünde, Hakkari.
Yedigöze Sanibey Barajı: 310 MW gücünde, Adana.
Ermenek Barajı: 302 MW gücünde, Karaman.
Borçka Barajı: 301 MW gücünde, Artvin.
Çukurca Barajı: 288 MW gücünde, Hakkari.
Sır Barajı: 284 MW gücünde, Kahramanmaraş.
Eriç Barajı: 283 MW gücünde, Erzincan.
Kayraktepe Barajı: 282 MW gücünde, Mersin.
Alpaslan 2 Barajı: 280 MW gücünde, Muş.
Gökçekaya Barajı: 278 MW gücünde, Eskişehir.
Göktaş Barajı: 276 MW gücünde, Adana.
Alkumru Barajı: 275 MW gücünde, Siirt.
Arkun Barajı: 244 MW gücünde, Erzurum.
Hakkari Barajı: 242 MW gücünde, Hakkari.
Cizre Barajı: 240 MW gücünde, Şırnak.
Akköy 2 Barajı: 230 MW gücünde, Gümüşhane.
Beyhan 2 Barajı: 225 MW gücünde, Elazığ.
Palu Barajı: 217 MW gücünde, Elazığ.
Obruk Barajı: 210 MW gücünde, Çorum.
Kandil Barajı: 208 MW gücünde, Kahramanmaraş.
(Türkiye'nin en büyük yükseği).
Deriner Barajı: 249 mt yüksekliğinde Artvin.
Ermenek Barajı: 218 mt yüksekliğinde Karaman.
Keban Barajı: 210 mt yüksekliğinde Elazığ.
Berke Barajı: 201 mt yüksekliğinde Osmaniye.
Altınkaya Barajı: 195 mt yüksekliğinde Samsun.
Boyabat Barajı: 195 mt yüksekliğinde Sinop.
Oymapınar Barajı: 185 mt yüksekliğinde Antalya.
Artvin Barajı: 180 mt yüksekliğinde Artvin.
Hasan Uğurlu Barajı: 175 mt yüksekliğinde Samsun.
Yusufeli Barajı'nın Özellikleri
- Bittiğinde Türkiye'nin en yüksek barajı olacak.
- Bittiğinde Dünya'nın 3. yüksek barajı olacak.
- Gövde yüksekliği 275 mt.
- Çift eğrilikli beton kemer kategorisindedir.
- Gövdesinde 4 milyon m3 betona ulaşıldı (Yaklaşık 200.000 kamyon).
- Toplam 2.13 milyar m3 su depolama hacmi olacak (yaklaşık 100 milyon adet kamyon).
- Kurulu gücü 558 MW olacak.
- Yıllık yaklaşık 1.9 milyar kilowatt saat enerji üretilecek.
Hes Barajı |
Bu arada dünyanın en büyük barajı nerede diye merak edenlere cevap şöyledir; Çin'in Hubei eyaletinde olup 305 metre yüksekliğindedir, ismi Jinping barajıdır.
BARAJLARIN FAYDALARI
- Üretim artar.
- Elektrik üretilir.
- Taşkınlardan korur.
- Nehirlerde suyun kontrolünü sağlar.
- Göletlerinde balık üretilir.
- Kuru toprakların yeşillenmesi sağlanır.
- Doğa daha güzelleşir.
- Yeşillenen ağaçlarla oksijen artar.
- Su sporları yapılır.
- Sanayiye su sağlar.
- Kuraklığı önler.
- İstihdam artar.
Barajlar için yapılacak en iyi analiz şu soruya verilecek cevap ile olur. Bu kadar baraj yapılmasaydı neler olurdu? Biraz empati yapıp düşünelim. Düşündükçe beynimizden bir bilgisayardaki bilgi akışı gibi analizler, hızla akmaya başlayacaktır.
Ülkemize büyük faydaları olan barajları bugüne kadar kimler yaptıysa Allah onlardan Razı olsun. Barajlarımızın kıymetini yağmurlar azalınca veya artınca daha iyi anlamaktayız. Su demek, kısaca hayat demektir.
Baraj ve sularımız hakkında sizlere detaylı bir analiz yazısı hazırlayarak bilgiler vermeye çalıştık. Sizlerde tanıdıklarınıza gönderip, onlarında bilgilerinin artmasını sağlayabilirsiniz. Şimdiden teşekkür eder, başka bir yazımızda daha görüşmek üzere herkese Saygılar sunarız...
NOT 1: Bu yazımızı 5 haziran 2022 tarihinde yazmıştık. Daha sonra Türkiye'nin en yüksek barajı olan Yusufeli Barajı, 22 Kasım 2022 tarihinde açıldı.
Kaynaklar; wwwdsigovtr, wwwtarimormangovtr, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Animasyon videosu 2016, DSİ Su Dünyası, Baraj yapan firmaların siteleri, wwwktbgovtr, ülkemizdeki barajların isimleri, ülkemizdeki nehirlerin isimleri, türkiye'nin en büyük barajı nerede, türkiye'nin en büyük barajları sıralaması, türkiye'nin en büyük barajı hangisidir, türkiye'nin en yüksek barajı hangisi, türkiye'nin en yüksek baraj, türkiye'nin en yüksek barajı yusufeli, nehirlerimizin isimleri, nehirlerimizin uzunlukları, türkiye'nin en büyük nehri nedir, türkiye'nin en büyük nehirleri, göllerimiz, türkiye'nin en büyük gölü hangisi, türkiye'nin en büyük gölü neresi, türkiye'nin en büyük gölü nerede, içme suyu projesi, içme suyu projeleri, barajlarımızın isimleri, büyük barajlar sıralaması, büyük barajlar türkiye, barajların faydaları nelerdir, yusufeli barajı ne zaman açıldı, yusufeli barajı özellikleri, yusufeli barajı nerede, yusufeli barajı kaç metre, türkiye'nin en geniş barajı hangisi, türkiye'nin en çok su depolayan barajı hangisi, türkiye'nin en büyük kurulu güç barajı hangisi, türkiye'nin en büyük gövdeli barajı hangisi, kızılırmak nehri uzunluğu, sakarya nehri uzunluğu, büyük menderes nehri uzunluğu, seyhan nehri uzunluğu, yeşilırmak nehri uzunluğu, ceyhan nehri uzunluğu, gediz nehri uzunluğu, küçük menderes nehri uzunluğu, fırat nehri uzunluğu, aras nehri uzunluğu, dicle nehri uzunluğu, çoruh nehri uzunluğu, meriç nehri uzunluğu, BÜYÜK BARAJLARIMIZ, barajların yararları nelerdir, göller, TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK BARAJI SIRALAMASI, göllerimiz ve özellikleri, hirfanlı barajı nerede, cizre barajı nerede yapılacak, en büyük baraj türkiye, türkiye baraj sıralaması, turkiyenin en buyuk baraji, cizre barajı projesi, obruk barajı nerede, türkiye'nin barajları, en büyük baraj sıralaması, türkiyenin barajları nelerdir, türkiyenin en büyük barajı, ılısu barajı nerede, atatürk barajı kaç mw, hasan uğurlu barajı nerede, türkiye'de barajlar, türkiye en büyük barajı, türkiye nin en büyük barajı, türkiye'nin en buyuk baraji, dünyanın en büyük barajı, türkiye barajları, türkiye nin barajları, türkiye'deki barajlar listesi, berke barajı nerede, boyabat barajı nerede, karakaya barajı nerede, türkiye'nin en büyük baraj sıralaması, türkiyenin en büyük barajları, berke barajı yüksekliği, yusufeli barajı kaç mw, türkiye'deki en önemli barajlar, türkiye'deki göller, göller ve nehirler, meşhur göller, türkiye'de en büyük göl, türkiye'nin gölleri, türkiye'deki nehirler, nehir isimleri, türkiye'nin nehirleri, türkiye'deki büyük nehirler, türkiye'nin önemli nehirleri, turkiyede dogup baska ulkelere dokulen akarsular, YAPILAN YATIRIMLAR, asi nehri uzunluğu.