Dünya'ya sattığı ürünlerle adından söz ettiren TUSAŞ, şimdide Milli Muharip Uçağımızı (MMU) üretmek için çalışmaktadır.
Kaan artık göklerde |
Bu haber dünyada büyük bir etki yapmaya başladı ve ilk duyulduğu zaman milletimiz çok sevinip, artık dışa bağımlılıktan önemli şekilde kurtulmaya başlıyoruz dediler.
Milli Muharip Uçağı |
Önce Tusaş ne demek, bugüne kadar neler üretti? Önce bunları anlatalım, daha sonra detayları yazacağız.
Tusaş ilk defa Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde 1973 yılında Türkiye'nin Savunma Sanayiinde dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kurulmuştur.
Daha sonra 1984 yılında F16 uçakları ile ilgili üretim, sistem entegrasyonu ve testleri yapmak amacıyla Türk Amerikan ortak yapımı şirket 25 yıllığına kurulmuştur, Tusaş Havacılık ve Uzay Sanayii olarak.
TUSAŞ (Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı) ile TAI birleşerek (Tai'deki yabancı hisselerin Türk hissedarlar tarafından alınması ile 2005), TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. oluşmuş olup, merkezi Ankara'dadır. Tanıtım sloganı ise ''Geleceğine Güç Kat'' olup, dünyada Turkish Aerospace olarak bilinir.
Tusaş Uçak Üretim Tesisi, (Milli Muharip Uçak Mühendislik Merkezi-Uzay Sistemleri Mühendislik Merkezi ve Kompozit Üretim Binası) Ocak 2022 yılında açılmıştır. Bu tesis üretim için çok önemli bir adım olmuştur. Burası 220 milyon TL inşaat maliyeti ile yapılmıştır. Toplamda 65.000 m2 alanda kurulmuş olup, 2.300 kişi çalışmaktadır.
Tusaş Motor Sanayii A.Ş. ingilizcesi TUSAŞ ENGINE INDUSTRIES, INC. (TEI)' dir. Havacılık motorunda Türkiye'nin lideri olup ülkemizin dışa bağımlılığının azaltılmasında çok önemli çalışmalara imza atmaktadır.
Savunma Sanayii Başkanı (SSB) Sayın Prof. Dr. İsmail Demir şunu söylemiştir:
''2023 yılında Hürjet göklerle buluşacak ve ülkemiz için çok önemli bir proje olan Milli Muharip Uçak'da (MMU) hangardan çıkacak''. Ayrıca bu seneki tüm savunma ürünleri ihracatımızda yaklaşık, 4 milyar dolara yaklaşmaktadır.
Türk Havacılık Uzay Sanayii |
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii yaptığı projelerde ihtiyaç duyulan analizleri gerçekleştirmek için, 20 bin çekirdeğe ulaşan işlemci sayısına ilaveten 50 bin çekirdekli yüksek başarımlı küme bilgisayar yatırımı yaparak, kapasitesini 70.000'e çıkarttı. Böylece zamandan 1/4 tasarruf edilmeye başlanacak. Bu konuda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü Sayın Prof. Dr. Temel Kotil ise şunları söylemiştir:
''Günümüzde fiziki testlerin yerini, dijital testler almaya başladı. Sayıları milyonlara varan bu testleri gerçekleştirmek ve verileri analiz etmek için devletimizin büyük destekleri ile havacılık anlamında ülkemizi üst seviyeye taşıyacak projelerimizi gerçekleştirmemizi sağlayacak yatırımlarımız devam ediyor. 2023 hedefleri de gözetilerek bu yatırım ile hava araçlarımızın, gökyüzü ile daha kısa sürede buluşturmayı hedefliyoruz. Dünya'nın havacılık alanında kullandığı tüm yeni nesil teknolojileri şirketimize kazandırmaya devam edeceğiz''.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, toplamda 4.000.000 m2 açık alan, 640.000 m2 kapalı alan olmak üzere 4.640 dönüm üzerinde kurulu olup, toplamda 13.000 çalışanı bulunmaktadır. Böylece küresel oyuncular arasında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, yer almaktadır.
TUSAŞ TEKNOLOJİ MERKEZİNİN ÜRETTİĞİ ÜRÜNLER
Bu ürünleri alt başlıklar halinde, kısadan yazmaya başlayacağız.
1) HELİKOPTERLER
Dünyada ses getiren helikopterlerimizi anlatmaya başlayalım o zaman.
T129 Atak
Dünya çapında kendi sınıfındaki en etkin taarruz helikopteridir.
Taktik keşif helikopteridir.
Zorlu ''sıcak hava-yüksek irtifa'' görevleri için optimize edilmiştir.
Gece ve gündüz koşullarında yüksek manevra ve performans kabiliyetine sahiptir.
Pakistan ve Filipinler'den toplam 36 tane ihracat siparişler alınıp, Filipinler'e 2 tanesi teslim edildi.
Üstün harekat kabiliyetli.
Modern elektronik harp sistemleri vardır.
Gece görüş sistemleri entegre edilmiştir.
Esnek ve uyarlanabilir silah konfigürasyonludur.
Lazer işaretleme ve nokta takibi.
Radar ve kızılötesi sinyal bozma kabiliyetiyle gelişmiş kendini koruma özelliği vardır.
Klasik roket, lazer güdümlü Cirit füze, top mermisi, havadan havaya füze ve tanksavar füze atabilir.
Uzunluk 14.54 metre.
Yükseklik 3.95 metre.
Genişlik 3.49 metre.
Ana rotor çapı 11.90 m.
Mürettebat 2.
Azami kalkış ağırlığı 5.065 kilo.
Azami seyir hızı 281 km/h.
Menzil 537 km.
En zorlu iklim ve coğrafyalarda, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta faaliyet yapacaktır.
Gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek.
Helikopterin geniş görev yelpazesine sahiptir.
Taşıma, Vip, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma görevlerini yapabilecektir.
Yüksek yük kapasitesine sahip geniş kabin alanı vardır.
Bakım kolaylığı vardır.
İlk uçuşu 2018 yılında yaptı, 2022 sonunda seri üretime geçecek olup, 2023'te teslimler başlayacaktır.
Uzunluk 15.87 metre.
MTOW 6.050 kg.
Mürettebat 2.
Ana rotor çapı 13.2 m.
Standart yakıt tankı 1.020 kilo.
Harici yakıt tankı 280 kilo.
Azami hız 306 km/h.
Menzil 740 km - 948 km.
Havada kalış süresi 3.8 saat / 5 saat.
Bagaj hacmi 1.1 metreküp.Genel maksat helikopter programı.
Lisans altında yerli üretim yapılıyor.
109 tane T70 helikopteri yurt içinde üretilerek, özgün tasarımlar ile millileştirilmektedir.
Helikopter gövdesi, paller, iniş takımı, dişli kutuları ve uçuş kontrol parçaları, kokpit aviyonikleri ve motoru yurt içinde üretilmektedir.
Yerli modüler aviyonik mimari ve yazılım kabiliyeti ile, farklı ihtiyaçlara cevap veren esnek çözüm sistemi sunulmaktadır.
Yerli uçuş yazılımı sayesinde aviyonik entegrasyonlar için dışa bağımlılık azaltılmıştır.
Yerli gelişmiş Elektronik Karşı Tedbir sistemleri entegrasyonu kapsamında Radar, Lazer ve ısı güdümlü tehditler için gelişmiş kendini koruma özelliği ile yüksek harekât kabiliyeti mevcuttur.
Azami kalkış ağırlığı 9.979 kilo.
Azami kalkış ağırlığı (harici yük dahil) 10.659 kilo.
Azami harici yük 4.082 kilo.
Kabin genişliği 2.14 metre.
Kabin yüksekliği 1.37 metre.
Kabin alanı 8.18 m2.
- Lazer güdümlü akıllı mühimmat entegrasyonu.
2) UÇAKLAR
Her şet küçük bir fikirle başlar ve büyür. O zaman yazmaya başlıyoruz.
Hürkuş
2016 yılında sertifikaları alınmıştır.
Maksimum seyir hızı 574 km/h.
Azami servis irtifası 10.577 metre.
Maksimum havada kalma süresi 4 saat 15 dakika.
Kalkış mesafesi 489 metre.
Maksimum menzil 1.140 km.
İniş mesafesi 593 metre.
G limitleri +7 / -3,5g.
Uzunluk 11.17 metre.
Yükseklik 3.70 metre.
Hürkuş |
Hürkuş-C
Yeni nesil hafif taarruz / Silahlı keşif uçağı.
Pilot eğitiminin yanı sıra, hafif taarruz ve silahlı keşif görevlerinin düşük maliyet ve yüksek hassasiyetle yapılması için geliştirilmektedir.
Yüksek irtifa ve zorlu coğrafyalarda , gündüz ve gece koşullarında, zorlu görevleri gerçekleştirmek için yararlanabilecekleri faydalı yükleri üzerinde bulundurabilmektedir.
Hürkuş C |
Tusaş, Uçak F-16 Modernizasyonları
Montajları yapılmıştır.
Tusaş, Uçak Modernizasyon
Aviyonik modernizasyonlar yapılmıştır.
Değiştirilen veya ilave edilen sistemlerin testleri yapılmıştır.
Bakımlar yapılmaktadır.
Teknik döküman ve eğitimlerden sorumludur.
Parça üretimi, uçak modifikasyonu, malzeme tedariki, uçuş testleri desteği yapmaktadır.
3) İHALAR
Dünyanın konuşmaya başladığı ürünlerimizi anlatalım o zaman.
Anka
Temmuz 2010 yılında hangardan çıkmıştır.
Aralık 2010 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirmiştir.
Yedekli ve Otonom uçuş kontrol sistemli.
Yedekli otomatik iniş-kalkış sistemi.
Yedekli elektrik üretim ve dağıtım.
Kanat açıklığı 17.5 metre.
Uzunluk 8.6 metre.
Yükseklik 3.25 metre.
Havada kalış süresi 30 saat.
Menzili 250 km.
Maksimum irtifa 30.000 ft.
Kesintisiz çok rollü istihbarat, gözetleme, keşif ve taarruz görevleri.
Görüntü istihbaratı faydalı yükler taşır.
Orta irtifa uzun havada kalışlı.
Yedekli ve otonom uçuş kontrol sistemi.
Yedekli otomatik iniş-kalkış sistemi.
Yedekli elektrik üretim ve dağıtım.
Kanat açıklığı 24 metre.
Yatay uzunluk 11.6 metre.
Yükseklik 3.1 metre.
40.000 ft'e kadar uzun süreli operasyonlara imkan verir.
Havada kalış süresi 50 saat.
Link menzili 250 km.
Yer-hava, hava-hava, deniz-hava silah sistemleri ile kullanıma uygun.
Tamamen kompozit yapı.
Mancınık ile karadan veya denizden kalkış.
İha'dan bırakma kabiliyeti.
Tam otonom operasyon.
Kolay kullanım ve bakım.
Kanat açıklığı 1.5 metre.
Uzunluk 2.3 metre.
Hız 350+kts.
Menzil 70 km.
Kalkış ve iniş dahil, yer kontrol istasyonu ile tam otonom uçuş ve seysüsefer.
Sayısal harita otomatik tanıma.
Fırlatıcı ile kalkış, paraşüt ile karaya veya denize iniş.
Donanma gemi platformlarından kalkış ve kontrol.
Eve dönüş ve acil iniş modları ile önceden belirlenmiş eve dönüş noktasına gelerek otomatik iniş.
Havada kalma süresi 90 dakika.
Azami hız 93 m/sn.
- Kütlesi 4 tondan fazla olacaktır.
- Nispeten daraltılmış hacimli konfigürasyona sahip maliyet etkin haberleşme uyduları konseptidir.
Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi
Test Merkezi |
5) TUSAŞ TEKNOLOJİ MERKEZİNİN PLANLADIĞI ÜRÜNLER
Planlanıp yapılmaya başlanan ve Plan aşamasında olan ürünleri yazmaya başlayalım.
Hürjet
Tek motorlu, tandem ve modern aviyonik suite sahip kokpit ile üstün performans.
Hürjet'in silahlı varyantı geniş görev yelpazesi ile muharebe alanlarında güçlü unsur.
T-38 ve F5 uçaklarının yerine, Türk Hava Kuvvetleri envanterine dahil edilmek için başlanılmıştır.
Tam otorite, dijital kontrollü uçuş sistemi.
Gece görüşüne uyumlu.
Havada yakıt ikmali.
Hava-hava, Hava-yer atış kabiliyeti.
Uzunluk 13.6 metre.
Kanat açıklığı 9.5 metre.
Yükseklik 5.1 metre.
Kanat alanı 35 m2.
Itki 17.600 lb.
Menzil 2.222 km.
Azami hız 1.4 mach.
160 knot ve 1.000 km ferry menzile sahip olacak.
10 ton sınıfı genel maksat helikopteri |
Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri
Diğer helikopterlerdeki teknolojik bilgi birikimi ile bu projeye başlanılmıştır.
Tamamen yerli ve milli olarak tasarlanmaktadır.
Artırılmış faydalı yük ve mühimmat kapasitesi, modern aviyonik sistemler, düşürülmüş lojistik maliyet ve yüksek performans hedefleri doğrultusunda tasarlanmaktadır.
Ağır sınıf taarruz helikopteri |
Milli Muharip Uçağı
Bu uçağımızın detayları yazımızın en sonunda olacaktır.
6) HAVA ARACI YAPISALLARI
Metalik ve kompozit montaj yapılarının mühendislik, tasarım ve imalatında ''mükemmeliyet merkezi'' ve Dünya çapında havacılık ve uzay firmaları için ''güvenilir ortak'' konumundadır.
Uluslararası projelere ortak olarak katılım sağlanır.
Yeni teknoloji ve ar-ge yatırımları yapılır.
Sektörün önde gelen imalatçı firmalarının birinci seviyede tedarikçisi olmak.
Üretimde sürekli iyileştirme faaliyetlerinde bulunmak.
Hava Aracı Yapısalları |
Tusaş'ın ürettiği ve üreteceği ürünlerin detaylarını yazdıktan sonra sıra geldi Milli Muharip Uçağımızı yazmaya. Bu uçağımız gelecekte adeta gökyüzünün kaplanı olacaktır İnşallah.
MİLLİ MUHARİP UÇAK (MMU)
Milli Muharip Uçak |
''Bir elin nesi var, iki elin sesi var''.
NOT 1: 01-05-2023 tarihinde Milli Muharip Uçağımızın adı KAAN konulmuştur.
Vatana, Millete ve Devletimize Hayırlı Olsun.
Milli Muharip Uçağımız Kaan.
Milli Muharip Uçağının adı Kaan.
- Turbofan motoru ile yüksek hız.
- Yüksek taşıma kapasitesi.
- Faydalı yük 1200 kilo.
- 7 ton kalkış ağırlığı.
- 40.000 feet irtifa.
- 0.7 mach sürat.
NOT 3: Evet artık göklerdeyiz KAAN ile.
21 Şubat 2024 günü Kaan Uçağımız ilk uçuşunu yaptı. Vatana, Millete Hayırlı olsun. Bu günleri gördüğümüz için Allah'ımıza binlerce kez şükürler olsun.
Bu uçağımız sıradan bir uçak değildir, İstikbal ve İstiklalimizin uçağıdır. Bu uçak bitince önce ordumuza üretilecek, daha sonra ihracatı başlayacaktır. Tahmini ihracat satış rakamı 100 milyon dolar civarı olacaktır.
Kaan Uçağımız |
KAAN İLK UÇUŞ VİDEOSU
NOT 4: Artık çok yakışıklı olduk.
19 Mart 2024 günü Tusaş, uçağımız Kaan'ın yeni boyanması ile ilgili video yayınladı. Gerçekten çok yakışıklı olmuş, yapanların ellerine sağlık. Videonun linki şöyledir.
BOYANMIŞ KAAN UÇAĞIMIZIN VİDEOSU
NOT 5: Kaan uçağımız ikinci uçuşunu 10.000 feet yüksekliğe çıkarak yaptı.
6 Mayıs 2024 günü, Kaan uçağımız yeni boyası ile 14 dakika havada kalarak 10.000 feet uçuşunu gerçekleştirdi. Her gün daha ileriye giden Kaan uçağımıza ileride binlerce adet sipariş geleceğini hissediyoruz, tüm çalışanlarımıza teşekkürler. Uçuş videosunun linki şöyledir.
NOT 6: Anka III Mühimmatlı ilk uçuşunu 1 eylül 2024 günü yaptı. Tebrikler, uçuş videosunun linki şöyledir.
ANKA 3 MÜHİMMATLI UÇUŞ VİDEOSU
NOT 7: 29 Ekim 2024 tarihinde Jandarma Genel Komutanlığına Gökbey Helikopterimizin ilk teslimatı Tusaş'ta yapıldı.
Gökbey Helikopteri teslimat |
Hür jet yeni boyası |
Kaan |
Kaynaklar; wwwssbgovtr, www.tusascom, www.tei.com.tr, T.C. Cumhurhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı, Milli Muharip Uçak, şimşek, Kaan ilk uçuşu ne zaman yapacak, Kaanın ilk uçuş videosu, Kaan ne zaman uçacak, Kaan uçuş videosu, kaan boyandı, kaan boyanmış, kaan boyalı hali, kaan videosu, kaan uçak video, kaan boyama, kaan boyalı video, kaan uçak boyası, kaan uçuş tarihi, kaan uçtumu, kaan uçtu, kaan ilk uçuş tarihi, kaan ilk uçuşunu yaptı mı, kaan ilk uçuş, kaan ilk uçuşunu ne zaman yaptı, tusaş ne demek, tusaş nerede kuruldu, tusaş neler üretti, tusaş neler üretiyor, tusaş ne zaman kuruldu, tusaş ne yapar, tusaş neler yapar, tusaş neyin kısaltması, tusaş neler üretir, tusaş ne üretir, tusaş ne yapıyor, tusaş tesisleri, tusaş büyüklüğü nedir, tusaş ürünleri nelerdir, t129 atak helikopteri özellikleri, t129 atak özellikleri, t625 gökbey helikopteri özellikleri, t 625 gökbey helikopteri özellikleri, t70 helikopter özellikleri, tusaş f16 modernizasyon, hürkuş uçak özellikleri, hürkuş c özellikleri, anka iha özellikleri, anka özellikleri, aksungur özellikleri, aksungur siha özellikleri, şimşek özellikleri, tusaş şimşek, tusaş turna özellikleri, göktürk uzay aracı özellikleri, göktürk özellikleri, türksat 6a uydusunun özellikleri, türksat 6a özellikleri, hürjet özellikleri, tusaş helikopter özellikleri, milli muharip uçak özellikleri, milli muharip uçak kaan özellikleri, milli muharip uçak nedir, kaan özellikleri uçak, kaan 5. nesil mi, kaan 5. nesil uçak, kaan 5. nesil savaş uçağı özellikleri, kaan 5. nesil ne demek, kaan ölçüleri, kaan ölçüler, Kaan'ın tarihi gelişimi, KAAN UÇAĞI, anka 3 özellikleri, MİLLİ MUHARİP UÇAĞI KAAN NE ZAMAN SERİ ÜRETİME GEÇECEK, anka 3 uçuş, anka 3 özellikleri uçuş, kaan savaş uçağı ne zaman seri üretime geçecek, milli muharip uçak kaan'ın maliyeti ortaya çıktı, milli muharip uçak kaan'ın maliyeti belli oldu, milli muharip uçak kaan'ın fiyatı, kaan'ın maliyeti ve satış fiyatı, kaan'ın satış fiyatı, milli muharip uçağın maliyeti, tusaş neler yaptı, tusaş kaan, kaan milli muharip uçak ne zaman uçacak, milli muharip uçak ne durumda, milli muharip uçak kaan uçtu mu, kaan ikinci uçuş, kaan menzili kaç km, kaan'ı kim üretti, milli muharip uçak kaan ilk uçuşunu gerçekleştirdi, türkiye'nin milli muharip uçağı hakkında, kaan savaş uçağı özellikleri, yerli savaş uçağı kaan, milli muharip uçak haberleri, tusaş'ın ürettiği hava araçları, tusaş kimin, tusaş kim kurdu, tusaş devletin mi, tusaş fabrikası nerede, insansız hava araçları, tusaş nedir, tusaş ne iş yapar, tusaş hakkında, tusaş t129 atak helikopter, tusaş t625 gökbey, tusaş t70 helikopter, tusaş hürkuş, tusaş hürjet, tusaş anka, tusaş aksungur, TAI ve TEI farkı nedir, taı nedir, teı nedir, tusaş sahibi kim, TAI ve TEI aynı mı, TAI'nin açılımı nedir, tusaş açılımı nedir, tusaş'ın sahibi kim, TEI yüzde kaçı devletin, TEI - TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş., tusaş devletin mi özel mi, tusaş motor sanayii anonim şirketi, tusaş motor sanayi anonim şirketi, kaan ne zaman envantere girecek, kaan uçak kim yaptı, yakışıklı kaan uçak, kaan uçak yakışıklı oldu, kaan motoru ne zaman üretilecek, milli muharip uçak kaan ilk uçuşunu yaptı, milli muharip uçak kaan'dan ilk uçuş, kaan ilk kez gökyüzüyle buluştu, ankara tusaş ne üretiyor, tusaş hangi uçakları üretiyor, Gökbey Jandarma'ya teslim ediliyor, Gökbey Helikopteri envantere giriyor, Gökbey Helikopteri jandarma envanterinde, ilk gökbey jandarma genel komutanlığı'na teslim edildi, ilk gökbey jandarma genel komutanlığı'na teslim ediliyor, gökbey jandarma'ya teslim edildi, gökbey helikopteri jandarma'ya teslim edildi, gökbey helikopteri kimin, gökbey hangi firmaya ait, gökbey yerli mi, muharip sınıf ne demek, hür-jet, kaan kaç km hız yapar, kaan savaş uçağı kim üretiyor, kaan'ı kim üretiyor, kaan seri üretime ne zaman geçecek, kaan uçak ne zaman uçacak, türksat uydularımız, YAPILAN YATIRIMLAR, kaan uçak f-35.