Önemli acil tıbbi müdahaleler, Kanama, Şok pozisyonu nedir

  Her zaman sağlığımız çok önemlidir, bu yüzden acil tıbbi müdahaleler yazılarımızın ikincisini yazıyoruz. İlk yazımızda önemli konu başlıklarını yazmıştık. İsterseniz onu önce bu linkimizden bir okuyalım. Sonra acil tıbbi müdahaleler 2 yazımıza, kaldığımız yerden devam edelim.

KANAMALARDA İLK YARDIM

Önce kanama nedir, onu yazalım, sonra detaylı açıklama yapalım.

Kanama Nedir: Damar bütünlüğünün bozulması ile kanın damar içine veya dışına doğru akmasına denir. Kanamanın ciddiyeti şu durumlara bağlıdır: 

    . Kanamanın hızına.

    . Vücutta kanın aktığı bölge.

    . Kanama miktarına.

    . Kişinin fiziksel durum ve yaşına.

Kanama Çeşitleri Nedir: 3 çeşittir.

Dış Kanamalar: Kanama yaradan, vücut dışına olur.

İç Kanamalar: Kanama vücut içine olup, gözle görülmez.

Doğal olan Kanamalar: Kulak, burun, ağız gibi yerlerden olan kanama tipidir.

Damar tipine göre ise atardamar, toplardamar ve kılcal damar kanama isimlerinden biri olabilir.

   Atardamar kanamalarında kan basınç ile fışkırır. Bu nedenle çok kan kaybedileceği için, kanayan yer üzerine yada kanayan yere yakın olan bir üst atardamar bölgesine, baskı (tampon) uygulanmalıdır.

Kanama türleri isimleri

  Dış Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur?

- İlk yardımcı kendini tanıtıp, yaralı sakinleştirilir.

- Hasta veya yaralı sırtüstü yatırılır.

- Hasta veya yaralının durumu değerlendirilir.

- 112'den tıbbi yardım istenilir.

- Yara veya kanama değerlendirilir.

- Kanayan yer üzerine, temiz bezle bastırılır.

- Eğer kanama durmazsa, ikinci bez konarak basıncı arttırılır.

- Gerekirse bandajla sararak, basınç uygulanır.

- Kanayan yere en yakın basınç noktasına, baskı yapılır.

- Kanayan bölge yukarı doğru kaldırılır.

- Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde, hasta veya yaralının üstü örtülür.

- Şok pozisyonu uygulanır.

- Yapılan uygulamalara ait bilgiler, hasta veya yaralının üzerine yazılır.

- Yaşam bulguları değerlendirilir.

- Hızla hastaneye sevk edilmesi sağlanır.

   İç Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur?

  Bu kanamalar travma, kırık, darbe, silahla yaralanmalardan dolayı olabilir. Hastada şok belirtileri olabilir. İç kanama olan birine şunlar uygulanmalıdır.

- Hastanın bilinci değerlendirilir.

- 112'den yardım istenir.

- Üzeri örtülerek ayakları, 30 cm yukarı doğru kaldırılır.

- Hiç bir şekilde yiyecek ve içecek verilmez.

- Hasta hareket ettirilmez.

- Yaşamsal bulguları gözlenir.

- Sağlık kuruluşuna hemen sevki yapılır.

    Boğucu Sargı (Turnike) Nedir?

   Boğucu sargı uygulaması kanamanın durdurulamadığı hallerde, yapılacak en son uygulamadır. Eskisi kadar artık sık kullanılmıyor. Çünkü uzun süreli turnike uygulanması sonucu doku zararı meydana gelebilir, veya uzvun tamamen kaybına neden olabilir. Yapılacaksa da geniş, kuvvetli ve esnemeyen bir sargı ile yapılır 15-20 dk aralıklarla gevşetilir, sonra tekrar sıkılır.

Turnike resimli

   Şok Nedir?

   Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara belli oranda kanlanma yapamaması nedeni ile, ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğüyle seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir.

  Şok Belirtileri Nedir

- Kan basıncında azalma.

- Hızlı ve zayıf nabız ile hızlı ve yüzeysel solunum.

- Ciltte solukluk, nemlilik ve soğukluk.

- Huzursuzluk, endişe, baş dönmesi, susuzluk hissi.

- Dudak çevresinde morarma veya solukluk.

- Bilinç seviyesinde düşme.

  Şokta İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur?

- Kendisinin ve çevrenin güvenliği alınır.

- Hasta sırt üstü yatırılıp, hava yolunun açıklığı yapılır.

- Hastanın mümkün olabildiğince temiz hava alması sağlanır.

- Hastanın kanaması varsa durdurulup, şok pozisyonu verilir.

- Hasta sıcak tutulup, hareket ettirilmez.

- Hızlı bir şekilde en yakın sağlık kuruluşuna, 112 aranarak sevki yapılır.

- Hastanın endişeli olmaması için psikolojik destek sağlanır.

  Şok Pozisyonu Nedir Nasıl Yapılır?

- Hasta düz olarak, sırt üstü yatırılır.

- Hastanın bacakları 30 cm yukarı kaldırılıp, bacakların altına destek konularak, üzeri örtülüp ısıtılır.

- Yardım gelene kadar hastanın yanında durulur, ayrıca yaşam bulguları 2-3 dakikada bir değerlendirilir.

Şok durumu

  Burun Kanaması

- Hasta sakinleştirilip, endişeleri giderilir.

- Oturtulup, başı hafifçe öne eğilir.

- Burun kanatları 5 dk ara ile sıkılıp, uzman bir doktora gitmesi sağlanır.

  Kulak Kanaması

- Hasta sakinleştirilip, endişeleri giderilir.

- Kanama az ise, kulak temiz bezle temizlenir.

- Kanama çok ise, kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapanır.

- Hastanın bilinci yerindeyse hareket ettirmeden sırt üstü yatırılır, bilinci yerinde değilse kanayan kulak üzerine yan yatırılır.

- Bu durumlarda hasta kanama örnekleri ile uzman bir doktora sevk edilir.

  Kanamalarda Üçgen Bandaj Uygulaması

- Üçgen bandaj, vücudun değişik bölümlerinde bandaj veya askı olarak kullanılabilir. Üçgen bezin tepesi tabanına doğru getirilip yerleştirilir, sonra bir veya iki kez daha bunun üzerine katlanarak, istenilen genişlikte bir salgı bezi yapılmış olunur.

    YARALANMA DURUMLARINDA İLK YARDIM

    Yara Nedir?

   Bir travma sonucu deri veya mukozanın, bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruması bozulabileceğinden, enfeksiyon riski artar. 

   Yara Çeşitleri Nedir?

   Kesik, ezikli, delici, parçalı ve kirli (enfekte) yaralar olmak üzere çeşitleri vardır.

Yaralanma durumu

  Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Olur?

- Yaşam bulguları değerlendirilir.

- Yara yeri değerlendirilir.

- Kanama durdurulur, üzeri kapatılır.

- Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanıp, tetanos konusunda uyarılır.

- Yarada bulunan yabancı cisimlere dokunulmamalıdır.

  Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Olur?

- Yaraya saplanmış olan cisimler çıkarılmaz.

- Yarada kanama varsa durdurulup, yara içi kurcalanmamalıdır.

- Yara temiz, nemli biz bezle örtülür.

- Yara üzerine bandaj uygulanıp, 112'den tıbbi yardım istenir.

  Delici Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir.

- Yara üzerine plastik poşet, naylon gibi sarılmış bir bezle kapatılır.

- Yara üzerine konan bezin bir ucu, yaraya hava girmesini engellemek ve havanın dışarı çıkmasını sağlamak için, açık bırakılır.

- Hasta bilinci açık ise, yarı oturur pozisyonda oturtulur.

- Ağızdan hiç bir şey verilmeyip, yaşam bulguları sık sık kontrol edilir.

- Şok ihtimali olup, önlemler alınıp, 112'den tıbbi yardım istenir.

  Delici Karın Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir.

- Dışarıya organ çıkmışsa içeri sokulmaya çalışılmaz, üzeri geniş ve nemli temiz bir bezle örtülür.

- Hastanın bilinci yerindeyse sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için, üzeri örtülür.

- Ağızdan yiyecek veya içecek bir şey verilmeyip, yaşam bulguları sık sık izlenir.

- 112'den tıbbi yardım istenir.

  Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur?

 Kafatası veya omurga yaralanmalarında merkezi sinir sistemi etkilenerek, bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. Trafik kazalarındaki ölümlerin % 80'i bu tip yaralanmalardan olmaktadır. Bunlarda ilk yardım nasıl olur, maddeler halinde yazalım.

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir.

- 112'den tıbbi yardım istenip, bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır.

- Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz pozisyonda sürüklenir.

- Baş/boyun/gövde ekseni bozulmayıp, sedyeye de böyle konulmalıdır.

- Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya maruz kalmamalıdır.

- Tüm yapılanlar ve hasta hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir.

- Hasta asla yalnız bırakılmamalıdır.

  YANIK, SICAK ÇARPMASI ve DONMADA İLK YARDIM

  YANIKTA İLK YARDIM.

  Yanık Nedir.

   Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan, doku bozulmasıdır. Genelde sıcak su teması, buhar teması, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasallarla temas şeklinde olabileceği gibi elektrik akımı veya radyasyon nedeniyle de oluşabilir.

Yanık Çeşitleri Nedir

Fiziksel ve Kimyasal Yanıklar.

Yanık Dereceleri Nedir

1. derece yanık: Deride kızarıklık, ağrı ve yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 2 günde iyileşir.

2. derece yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar var olup, ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesiyle kendi kendine iyileşir.

3. derecede yanık: Derinin tüm tabakaları etkilenmiş olup özellikle kas, sinir ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı olmaz. 

Yanık çeşitleri resimli

  Isı ile Oluşan Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hasta hala yanıyorsa panik yapmasına engel olunup, koşması engellenir.

- Hastanın üzeri battaniye veya örtü ile kapatılıp, yuvarlanması sağlanır.

- Yaşam belirtileri değerlendirilip, solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol yapılır.

- Yanım bölgedeki deriler kaldırılmadan, giysiler çıkarılır.

- Yanık bölge 20 dk su altında tutulur (yanık yüzeyi büyükse, ısı kaybı fazla olacağından önerilmez).

- Ödem olabileceği için yüzük, bilezik ve saat gibi eşyalar çıkartılır.

- Takılan yerler varsa kesilip, hijyen ve temizliğe dikkat edilir.

- Su toplamış yerler, patlatılmaz.

- Yanık üzerine ilaç veya yanık merhemi gibi ürünler de, sürülmemelidir.

- Yanık üzeri temiz bezle örtülüp, hasta battaniye ile örtülür.

- Yanık bölgelere birlikte, bandaj yapılmamalıdır.

- Yanık geniş ve sağlık kuruluşuna uzaksa, hastanın kusması yok ve bilinçliyse ağızdan sıvı verilerek (1     litre su - 1 çay kaşığı karbonat - 1 çay kaşığı tuz, karışımı) sıvı kaybı önlenir.

- 112'den tıbbi yardım istenir.

  Kimyasal Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Olur?

- Deriyle temas eden kimyasal maddenin, hemen deriyle teması kesilmelidir.

- Bölge tazyiksiz bol su ile en az 15-20 dk yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır.

- Giysiler çıkarılıp, hasta örtülüp, 112'den yardım istenmelidir.

  Elektrik Yanıklarında İlk Yardım Nasıl Olur?

- Her zaman soğukkanlı ve sakin olunmalıdır.

- Hastaya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir.

- Akımı kesme ihtimali yoksa, tahta veya bir cisimle elektrik teması kesilmelidir.

- Hastanın değerlendirilmesi yapılıp, hastaya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir.

- Hasta hareket ettirilmeyip, hasar gören yüzeyin üzeri temiz bezle örtülmelidir.

- 112'den tıbbi yardım istenir.

  SICAK ÇARPMASINDA İLK YARDIM

  Sıcak Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hasta serin ve havadar bir yere alınıp, giysiler çıkartılır.

- Sırt üstü yatırılarak, kol ve bacakları yükseltilir.

- Bulantısı yok ve bilinci açıksa, su ve tuz kaybını gidermek için, soda veya sıvı karışımı içirilir (1     litre su - 1 çay kaşığı karbonat - 1 çay kaşığı tuz, karışımı).

Sıcak çarpması resimli

  DONMALARDA İLK YARDIM

  Donuk belirtileri nedir?

   Aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye, yeterince kan gitmemesi ve dokularda kanın pıhtılaşması ile hasar oluşur. Donukların derecelendirilmesi şöyledir:

Birinci derece: En hafif şekli olup, erken müdahale ile hızla iyileşir.

Deride solukluk, soğukluk hissi olup, uyuşukluk ve halsizlik görülür. Daha sonra kızarıklık ve iğnelenme hissi oluşur.

İkinci derece: Soğuğun sürekli olmasıyla belirtiler belirginleşir.

Zarar gören yerde gerginlik hissi olur. Ödem, şişkinlik, ağrı, ve içi su dolu kabarcıklar meydana gelir. Su toplanması iyileşirken, siyah kabuklara dönüşür.

Üçüncü derece: Dokuların geriye dönülemeyecek şekilde hasara uğramasıdır.

Canlı ve sağlıklı deriden, hatları kesin olarak ayrılmış, siyah bir bölge oluşur.

Donuk resimli

  Donukta İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hasta ılık bir yere alınarak, soğukla teması kesilir.

- Sakinleştirilip istirahate alınır, sonra hareket ettirilmez.

- Kuru giysiler giydirilip, sıcak içecekler verilir.

- Su toplamış bölgeler patlatılmayıp, bu bölgelerin üstü temiz bezle örtülür.

- Donuk bölge ovulmayıp, kendi kendine ısınması sağlanır.

- El ve ayak, doğal pozisyonunda tutulur (eller yumruk yapılıp, ayaklar büzülmüşse açılmaz).

- Isınma işleminden sonra halsizlik varsa, bez ile bandaj yapılır.

- El ve ayaklar yukarı kaldırılıp, 112'den tıbbi yardım istenir.

  KIRIK, BURKULMA ve ÇIKIKLARDA İLK YARDIM

  Kırık Nedir?

   Kemik bütünlüğünün bozulmasına denir. Darbe sonucu yada kendiliğinden olabilir. Yaşlılıkta kendiliğinden kırık oluşma riski de artabilir. Kırıklarda ödem ve kanama nedeni ile morarmalar olabilir.

Kırık Çeşitleri

Kapalı kırık: Kemiğin bütünlüğü bozulmuştur, deri sağlamdır.

Açık kırık: Derinin bütünlüğü bozulmuş olup, kırık uçları dışarı çıkabilir. Kanama ve enfeksiyon tehlikesi taşır.

 Kırıklarda İlk Yardım Nasıl Olur?

- Hayati tehlike arz eden yaralanmalara, öncelik verilir.

- Hasta hareket ettirilmez, sıcak tutulur.

- Eğer kol etkilenmişse yüzük ve saat gibi eşyalar çıkarılır.

- Tespit ve sargı yapılırken, parmaklar görünecek şekilde açık bırakılır.

- Kırık şüphesi olan yer, ani hareketlerden kaçınılarak bir alt ve bir üst eklemleri de içine alacak şekilde  tespiti yapılır. Tespit malzemeleri sopa, tahta, karton gibi sert malzemelerden yapılmış olmalı ve kırık    kemiğin alt ve üst eklemlerini içine alacak uzunlukta olmalıdır.

- Açık kırıklarda, tespitten önce yara temiz bezle kapatılmalıdır.

- Kırık bölgede sık aralıklarla derinin rengi, ısısı ve nabız kontrol edilir.

- Kol ve bacaklar yukarıda tutulup, 112'den tıbbi yardım istenir.

Burkulma Nedir?

Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasına denilip, zorlamalar sonucu oluşur.

Burkulma Belirtileri Nedir?

Burkulan bölgede ağrı, kızarma, şişlik ve işlev kaybı.

Burkulmada İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?

- Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklemin tespiti edilir.

- Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılıp, hareket ettirilmez, 112'den tıbbi yardım istenir.

Çıkık Nedir?

Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılması olup kendiliğinden normal konumuna dönemez.

Çıkık Belirtileri Nedir?

Yoğun ağrı, şişlik, kızarıklık, işlev kaybı, eklem bozukluğudur.

Çıkıkta İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?

- Eklem aynen bulunduğu biçimde tespit edilip, çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz.

- Hastaya ağızdan hiçbir şey verilmez.

- Bölgede derinin rengi, ısısı ve nabız kontrol edilip, 112'den tıbbi yardım istenir.

Kırık çıkık burkulma resimli

   Acil tıbbi müdahaleler yazı serimizin ikincisini de bitirmiş durumdayız. Sağlık herkese lazım, bu bilgiler bizlere veya yakınlarımıza günün birinde mutlaka lazım olabilir. O yüzden okuyup, bilgi sahibi olmak iyidir. Hayat boyu sağlıklı kalmanız dileklerimizle, hepinize hayırlı günler dileriz...

   Kaynaklar; wwwilkyardimorgtr, wwwsagligimgovtr, wwwistanbulsaglikgovtr, wwwkizilayorgtr, yanık tedavileri, kaç çeşit yanık vardır, sıcak çarpması nedir, donma belirtisi, donma belirtileri, şok pozisyonu nasıl verilir, şok pozisyonu ne zaman verilir, şok pozisyonunda kazazedenin bacakları kaç cm kadar yukarı kaldırılır, kanama çeşitleri nelerdir, ÖNEMLİ ACİL TIBBİ MÜDAHALELER, kanama çeşitleri kaça ayrılır, dış kanamalarda ilk yardım uygulaması, iç kanamalarda ilk yardım uygulaması, turnike nedir, şok nedir, yara çeşitleri nedir, yanık çeşitleri nelerdir, yanık dereceleri nedir, ilk yardım pozisyonları isimleri, KANAMA, kırık çeşitleri nedir, ŞOK POZİSYONU NEDİR, acil tıbbi müdahalelerde öncelik belirleme yöntemi nedir, ilk yardım şok pozisyonu, şok pozisyonu hangi durumda verilir, kanama nedir kısaca, yaralanmalarda ilkyardım, yaralanma çeşitleri, SAĞLIK, acil tıbbi müdahaleler 2.